Directeur sukadefabriek: ‘Ik heb mij verkeken’
12/11/2019 15:44
Begin 2015 was er goede hoop dat de sukadefabriek een succesvolle toekomst tegemoet zou gaan toen president Desi Bouterse het
bedrijf opende. Ruim vier jaar later heeft Suriname Candied Fruits echter de deuren moeten sluiten.
ACHTERGROND -
Suriname Candied Fruits is om een aantal redenen gestopt met de productie in de fabriek te Saramacca. Het laatste wat directeur Ruud Souverein echter wil, is anderen verantwoordelijk stellen voor de ontstane situatie. “Als eindverantwoordelijke kun je niet anderen de schuld geven.”
Tekst: Merredith Bruce
Beeld: dWT archief
Zondag 15 februari 2015 had het begin moeten zijn van een
glorieus tijdperk in Suriname. Op die dag werd Suriname Candied
Fruits, de eerste sukadefabriek van het land, officieel geopend in
Saramacca. President Desi Bouterse toonde zich erg onder de indruk
van dit particuliere initiatief, dat de potentie zou hebben om uit
te groeien tot een internationale leverancier van sukade. Vier
jaren verder trekt de onderneming de stekker eruit.
De achttien werknemers vernamen op 9 juli dat zij niet meer aan
het werk hoefden te verschijnen omdat de directie door allerlei
factoren niet meer in staat was om hen langer uit te betalen. De
krant berichtte zaterdag hierover, maar kon Souverein niet bereiken
voor commentaar. De ondernemer maakte zaterdag mailcontact om de
reden daartoe aan te geven: hij vertoefde in het binnenland.
In een persoonlijk interview doet hij maandag enkele zaken uit
de doeken die klaarheid moeten geven over de gebeurtenissen rondom
de fabriek en over de oorzaken van de exit. "Ik ben een transparant
persoon", stelt de man meteen duidelijk. Door zelf openheid te
geven van zaken, tracht hij te voorkomen dat er "allerlei andere
dingen" gezegd zullen worden.
Exporteisen
Uit wat Souverein vertelt, komt naar voren dat de problemen
begonnen toen de fabriek in 2016 begon te exporteren. "Als je in de
agrarische sector producten wilt maken in Suriname en vervolgens
naar de grote internationale markt wil exporteren, zijn er allerlei
zaken waaraan je moet voldoen." Hij noemt als enkele eisen een
constante kwaliteit, de juiste volumes, de juiste prijs,
certificeringen en innovatieve ontwikkelingen waarmee je als
agrarische onderneming moet meegaan. "Wij hebben bewezen dat we dat
kunnen."
In 2013 zijn de boeren met wie de onderneming samenwerkte Global
Gap-gecertificeerd. De samenwerking met hen verliep vrij goed
waardoor er voldoende aanlevering was van sukade. Daarnaast waren
er goede afzetmogelijkheden in Europa. Diverse factoren hadden
echter negatieve invloed op de productie en de kwaliteit van de
producten: van niet goed werkende productiemiddelen en problemen
met de waterkwaliteit tot frequente stroomuitval. Souverein: "In
2018 is de stroom maar liefst 53 keer uitgevallen, wat niet zonder
consequenties bleek voor de machines."
Internationale eisen
Daarbovenop, vertelt hij, werden de exportregels van de ene op
de andere dag en zonder mededeling vooraf aangepast. "Sta je daar
voor een loket met duizend kilo aan bevroren producten, hoor je
doodleuk: 'U mag dat niet meer bevroren aanleveren'. Dan denk je:
hoe is het mogelijk om zonder afstemming vooraf zo een besluit te
nemen als je ondernemerschap wilt stimuleren?" Deze wat Souverein
noemt "problemen van het systeem" hadden hun weerslag op de
kwaliteit van de producten. Afnemers in het buitenland lieten dat
ook duidelijk weten met mindere afname als gevolg.
Een andere zaak waren de strikte eisen waaraan de producten
moesten voldoen. "Sommige dingen kunnen we niet beïnvloeden. De
afmeting van de sukade (in blokjes) mag niet afwijken. Het is voor
ons moeilijk gebleken dat te kunnen doen met de apparatuur die we
hadden aangeschaft. Op een gegeven moment is de klant afgehaakt",
noemt hij een ervaring. De problemen hadden volgens Souverein in
elk geval niet te maken met de minieme belangstelling vanuit het
buitenland, maar met de ontevredenheid van de afnemers over de
kwaliteit. Door de dalende omzet en vielen de bedrijfsresultaten
tegen.
Ontslagvergunning
Het bedrijf is opgezet met een investering van ruim 1,5 miljoen
euro, deels uit Nederlandse subsidie en een lening van de Nationale
Ontwikkelingsbank (NOB). Door de tegenvallende bedrijfsresultaten
is de onderneming niet in staat geweest om de lening af te lossen.
Op de vraag of hij de moeilijkheden niet zag aankomen, reageert
Souverein: "Mijn vrouw zegt dat ik het nooit had moeten doen."
Hoewel hij met alle zekerheid de onderneming startte, bleken dingen
naderhand "veel erger" te zijn dan hij zelf had gedacht. "Ik heb
het niet onderschat, ik denk dat ik me op een aantal zaken heb
verkeken."
Hij maakt duidelijk dat het dienstverband met de werknemers "in
goede harmonie" is beëindigd. De procedures die daarbij horen, zijn
ook keurig opgevolgd. "We hebben een ontslagvergunning aangevraagd
bij het ministerie van Arbeid en die is ook aan ons verleend." Een
woordvoerder van de groep heeft de krant vrijdag voorgehouden dat
de werknemers nog achterstallig loon tegoed hebben bij de
onderneming. De directeur bevestigt dit. Het streven is, zegt hij,
om vóór de feestdagen een start te maken met de oplossing
hiervan.
Hand in eigen boezem
De ondernemer wil de ontstane situatie niet in de schoenen van
anderen schuiven. "Ik steek honderd procent de hand in eigen
boezem. Als eindverantwoordelijke kun je niet anderen de schuld
geven. Het enige dat ik zeg, is dat de omstandigheden waarin je als
agrobedrijf in Suriname moet werken, op zijn zachtst gezegd niet
ideaal zijn."
Ondertussen heeft Souverein een pand in huur genomen te Helena
Christina, waar op kleine schaal is begonnen met de afname van
sukade van enkele boeren en de verwerking daarvan. De kleine
fabriek staat onder leiding van één van de
boeren. Hiermee hoopt hij langzaam weer op te bouwen, weliswaar
onder een andere bedrijfsnaam.
De focus zal echter niet meer gericht zijn op Europa, maar op de
lokale markt en in de regio, waar voedselveiligheid net zo
belangrijk is maar bepaalde kwaliteitseisen veel soepeler zijn. Of
hij een positieve toekomst verwacht? "Ik vind dat een lastige vraag
aan iemand die net allerlei dingen achter de rug heeft, maar ik
denk dat het kan."
Gerelateerde artikelen