Kulturuman 'Pa Adaw' droeg marroncultuur op waardige wijze uit
20/10/2020 16:06
-
Audry Wajwakana
Pa Adaw was bij veel aspecten van de marroncultuur betrokken. Naast begenadigd apinti dronman, kon hij ook flink de benen losgooien.
Foto: dWT Archief
PARAMARIBO -
Jarenlang is 'Pa Adaw' Haboo het gezicht geweest bij de opening van diverse culturele activiteiten met een begi, waarbij hij dan vaak met
een kalebas met vloeistof in zijn hand, woorden prevelde en de vloeistof als dank over Moeder Aarde liet vloeien. Na het plengoffer nam hij dan plaats achter zijn apinti. Maar het getrommel van zijn handen zal niet langer te horen zijn. Het licht van de kulturu dronman dat jarenlang zo fel brandde, is woensdag gedoofd.
"Wi lasi ete wan kulturu brada. Toen we tien jaar
geleden Dag der Marrons in de stad groots zouden vieren, was hij
één van de eersten die met zijn organisatie een bijdrage wilde
leveren", zegt goede vriend Leo Atomang van de Stichting 10 oktober
1760.
Haboo, in de samenleving meer bekend als 'Pa Adaw', was leider
van de culturele groep Baka Tjala, die vuurdemonstraties, zang en
marron-culturele dansstijlen als seketi en nog meer
presenteerde. De culturele activiteiten heeft hij volgens Iwan
Wijngaarde van de Feydrasi fu Afrikan Srananman overgenomen van
wijlen Pa Awagie, die toen heel betrokken was bij de afdeling
Cultuurstudies van het directoraat Cultuur.
Wijngaarde leerde Haboo in 1997 kennen toen Suriname met een
grote culturele delegatie deelnam aan het Panafest in Ghana. Het
Panafest is een cultuurevenement dat om de twee jaar in het
Afrikaans land wordt gehouden met het doel de eenheid, het
panafrikanisme en de ontwikkeling van het Afrikaanse continent zelf
te bevorderen en te versterken.
Activiteiten die op dit festival plaatsvinden zijn optredens en
artistiek werk op het gebied van onder meer theater, drama, muziek
en poëzie. Ook zijn er tochten naar verschillende
bezienswaardigheden, zoals kerkers van slavenkastelen. Het
evenement werd voor het eerst in 1992 gehouden. "In de delegatie
die Suriname vertegenwoordigde zaten onder anderen Pa Awagie, Pa
Adaw, theatermaker Henk Tjon en nog meer", herinnert Wijngaarde
zich.
Hij reisde met de groep mee als betalende buitenstaander. "We
zijn veertien dagen gebleven en er waren constant culturele
optredens. Pa Awagie kende ik al, want hij was toen de beste
apintidrummer onder de Saramaccaners. Helemaal in Ghana maakte ik
kennis met de kwaliteiten van Pa Adaw. Sinds die periode hebben we
contact onderhouden en als de Feydrasi activiteiten had, was hij
altijd bereid om met zijn groep een bijdrage te leveren", zegt
Wijngaarde.
Dat Haboo meer dan dronman was, wordt door Atomang
bevestigd. De overledene was kapitein van zijn geboortedorp Pikin
Slee in Boven-Suriname. Naast zijn culturele groep Baka Tjala, waar
hij de leider van was, had hij ook een kasekoband en verzorgde hij
culturele programma's. Eerst via Radio Koyeba en later via
Radio Boskopu. De belangstelling voor de radio kreeg Adaw
toen hij bij Radio Apintie werkzaam was als wachter. Daar
mocht hij volgens Atomang de ochtenduitzending van het station in
werking zetten. "In zijn programma's probeerde hij uit te leggen
hoe belangrijk het is om een eenheid onder de marrons te vormen om
het saamhorigheidsgevoel te bevorderen, zodat we betere doelen
kunnen bereiken. Hij was echt een vooruitstrevend mens", zegt
Atomang.
De dronman mocht de marroncultuur ook vaak in het
buitenland presenteren. De laatste keer dat Atomang met zijn vriend
aan zo een culturele activiteit heeft deelgenomen, was zeven jaar
geleden tijdens de emancipatieviering van Guyana. Daarvoor was de
organisatie van Guyana in verband met Ketikoti in Suriname waar ze
de fakkeloptocht meemaakten. Aan het eind van de optocht was er een
cultureel optreden van Pa Adaw en zijn groep, waarvan de Guyanese
delegatie onder de indruk was. Via de organisatie Un Bondru werd
een uitnodiging gestuurd, zodat Haboo en zijn groep ook in
Georgetown konden optreden. Behalve Guyana had de groep opvoeringen
in Frans-Guyana en andere Caribische landen.
Volgens Atomang heeft Haboo veel van zijn werken laten
vastleggen. "Hij heeft een aantal filmpjes gemaakt. Alleen weet ik
niet in hoeverre hij die documentatie staande heeft weten te
houden. Hij was een man die durfde en a ben meki furu muyti fu
draag en kulturu uit", zegt Atomang. Wanneer de uitvaart van
Haboo plaatsvindt, is nog niet bekend.
Gerelateerde artikelen